Ewa Cichy

"Mąż pracował w wywiadzie i chodził po placówkach niemieckich i stamtąd zbierał materiały i potem szyfrem, przez takie specjalne urządzenie, które stworzył sam i wyprodukował [wysyłał] te szyfry i one zmieniały swoją wielkość do kropki. I takie kropki to już łatwo było przez granicę przemycić. I przemycali je kurierzy, między innymi brat mojego męża Stanisław (mam go tu na zdjeciu jeśli pani chce). Ale jego zdradził w Moscie, w Budapeszcie Słowak, zdradził go. Jakiś słowacki pasterz i został aresztowany i na Pawiaku zginął. Rozstrzelany w ruinach getta.. ale przez dłuższy czas pobytu na Pawiaku, opiekował się rannymi więźniami którzy byli katowani przez gestapowców. Jest opisana książka – z jego pobytu tam i opis jego działalności. Mamy tu w naszym archiwum domowym".

"Jak przyjechaliśmy już tutaj na Wileńską to w pewnym momencie przyszło NKWD. (To taka instytucja radziecka która miała za zadanie chronić radziecką armię). No i w pewnym momencie przyszli do naszego mieszkania i aresztowali mojego męża, że on jest członkiem AK – Armi Krajowej. I powieźli go, gdzieś tam na – tam gdzie jest trasa W-Z do Marek. Ja powiedziałam żeby syn śledził dokąd go wiozą. I on właśnie biegł za tym samochodem i stwierdził że ojciec jest aresztowany. I tam w tym ośrodku spotkał kolegów którzy pracowali w Armii Krajowej. Ale udawali że się nie znają i w pewnym momencie kiedy go wzięli ci NKWD-ści na przesłuchali, wypierał się, że on nie jest członkiem Armi Krajowej i mówi – Wy mnie tu trzymajcie a tam moi uczniowie, dzieci – bez nauczyciela są. I jeszcze się wstawiła za nim Zofia Szyszko, żona profesora Bardacha, Żyda. I ona też była Żydówką ( on wrócił z Rosji pamiętam i pamiętam jak mawiał, że matka mu mówiła że „wstyd być burżujem ale haraszo!”). No i puścili go. Puścili i wrócił. I wtedy kiedy wtrócił to właśnie... Już nie pamiętam tego momentu kiedy wrócił. Ja pamiętam że rzuciłam mu się na szyję i płakałam. Bo mój brat zginął".

"To była fundacja imienia Leopolda Mejeta na ulicy Okopowej 55 a i tam właśnie mieściły się dwie szkoły. W jednym skrzydle szkola polska a w drugim – szkoła żydowska. Wspólnie urządzały wszytkie uroczystości, akademie. I kierowniczką szkoły tej żydowskiej była pani Anna Natarblutowa. A jak się zaczęła okupacja to Żydzi byl zamknieci w getcie, i ona i jej mąż (zginął tam w getcie). A ponieważ wyprowadzali często tych Żydów na miasto do usuwania gruzów i takich tam prac, ona w pewnym momencie gdy szli chodnikiem skryła się w jednej bramie, a oni poszli dalej. I ona przyszła tu do nas na Pragę. I myśmy ją ukrywali przez siedem dni. Wtedy to groziła kara śmierci za przechowywania Żydów. I później nią zajęła się pani Zofia Szytszko, żona proesora Bardacha, która ja gdzieś tam umieściała na Bielanach i ona zajęła się szyciem na pończochach".

"W różnych organizacjach na terenie Pragi brałam udział ale bez wynagrodzenia. Mój ojciec zawsze był zdania że praca społeczna nie może być płatna. Albo się jest człowiekiem społecznym albo nie. Powiedział – Polska jest słońcem o tylu promieniach że dla każdego z was starczy. I pamiętam, zawsze czekał do północy jak radio zagrało hymn polski, zawsze był taki wzruszony – po tylu latach niewoli".