Stefan Supranowicz

"Przyszli do szkoły my, a jeszcze w szkole wisiał obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Przyszlimy do szkoły, patrzym, a obraz na – otwierane takie drzwiczki, otwierali się takimi, szkolne – wetknięty portret Stalina do tego obrazu pod szkło. To my tak zaprotestowali wszystkie, wszystkie chłopcy tam, że jeżeli potrzebny dla Stalina znaczy się już, to my możem ramkę zrobić dla Stalina, a obraz żeby już nie znieważać. No i na tym kończyło się, ale na jutro jak już przyszli, nie na jutro chyba… jak już była lekcja tego Sztrejta, przyszlimy, obrazu już nie było w szkole a dla Stalina był zrobiony, zrobiona ramka była nowa. Gospodarz tej szkoły, bo to w prywatnym domie była szkoła, gospodarz tej szkoły stolarzem był, to w ramce nowy. I na tym kończyła się. A ten Sztrejt nauczyciel nie odezwał się, ani tak siedział przy stole cichutko, nie wtrącał się. A nauczyciel ten już Litwin, Dimawiczcius, no to on tam trochę krytycznie tak, ot, odezwał się i na tym kończyło się wszystko. Potem do Wielkanocy. Na Wielkanoc był wieczór taki taneczny w szkole tam no i był przy tym i alkohol oczywiście, był ten litewski nauczyciel i ten Sztrejt był, ten rosyjskiego języka który uczył, to ten Sztrejt, przy drzwiach my tak stali tam chłopcy, podszedł do mnie, nie wiem czemu do mnie, wziął za ręce i po polsku do mnie, że – Brawo chłopcy, dobrze, że tak postąpiliście. A przypomniał, kiedy to było w jesieni, już te zajścia z tym obrazem, a na Wielkanoc aż na wiosnę on przypomniał. A już on trochę i podchmielony był ten nauczyciel – Brawo chłopcy, dobrze się tak postąpiliście. To tak jakoś, ludzi tam niemało było, patrzali ludzie, nie wiedzieli, w czym rzecz. Nie słyszeli o tym zajściu."

"Szliśmy do pracy na tę szosę tutaj. A obława szła tu w tej wsi tutaj za krzakami. A ja mówię tak – Pewno, Szeli, mamy dokument, żesz to, nie tego, nie strasznie. Jak raz tak koło tej szosy, o, niedaleko, tam na dróżce takiej bocznej, my idziem we dwóch. Idą, jak my nazywamy, skrebuki, z karabinami spotykają nas. Po litewsku gadają. No i my pokazali te zaświadczenia, no to oni jeden do drugiego mówi, że – A ja ich odpuszczę. Kolega nie umiał po litewsku, a ja mu tłumaczę, że oni mówią, że nas odpuszczą. I nas strach nie brał. A u nich widocznie taka taktyka musi już taka była. My strachu nie czuli zupełnie. Nas przypędzili tutaj, o, na górze, tutaj gdzie teraz tak, palisada, aleja tam jest. Tam zagroda była człowieka, do tej zagrody już napędzonych było mężczyzn dużo. Ile, tam może dwudziestu, ja nie wiem było, czy może mniej czy więcej. No i te już, co nas przepędzili tam, które złapali nas, przedstawili swemu naczelniku i ten też naczelnik Litwin. Przedstawili, że mają dwóch, no to ten naczelnik do nich mówi – Ach, jo spalajs. „Ich odpuszczą”. No i ja znowu tam dla kolegi mówię, że nas odpuszczą. No i tak nas zapędzili do Mejszagoły. Tam koło kościoła ten i domek teraz stoi. Szpital bywszy kiedyś, potem. No i tam NKWD jakaś siedziba była, tam nas zamknęli, przetrzymali trzy dni do Nowego Roku. Nie do nowego, ale poprzedzający dzień nowy rok, trzydziestego pierwszego grudnia piechotą do Wilna nas popędzili na Łukiszki do więzienia. I ot, tam pięć tygodni w więzieniu przebyliśmy. Tak, po pięciu tygodniach zdaje się piątego lutego, czy jako tako, piechotą ulicą Zawalną, teraz Pylima ulica, piechotą, po stronach konno żołnierze z karabinami i z całego więzienia tam podobno, że tam dwa tysiące było. I tak szereg, ta ulica długa bardzo, to tak ludzie z bocznych ulic patrzą. No i nas zapędzili na stację i do wagonów spakowali, do wagonów towarowych. No i powieźli do Rosji."