Následující text není historickou studií. Jedná se o převyprávění pamětníkových životních osudů na základě jeho vzpomínek zaznamenaných v rozhovoru. Vyprávění zpracovali externí spolupracovníci Paměti národa. V některých případech jsou při zpracování medailonu využity materiály zpřístupněné Archivem bezpečnostních složek (ABS), Státními okresními archivy (SOA), Národním archivem (NA), či jinými institucemi. Užíváme je pouze jako doplněk pamětníkova svědectví. Citované strany svazků jsou uloženy v sekci Dodatečné materiály.
Pokud máte k textu připomínky nebo jej chcete doplnit, kontaktujte prosím šéfredaktora Paměti národa. (michal.smid@ustrcr.cz)
Zabrali mi ostatnią moja lalkę. Ta lalka wołała mama i miała zamykające się oczy. Dla mnie to była największa strata
Urodziła się w 1930 roku w Unieszewie (Schönfelde) pod Olsztynem (Allenstein)
Ojciec pracował na poczcie, matka zajmowała się domem
Jej dwóch starszych braci służyło w Wehrmachcie, zginęli na froncie wschodnim
Musieli opuścić dom i przeprowadzili się wiosną 1945 roku do Olsztyna
Pracowała jako pomoc domowa u polskiej rodziny
Polskiego nauczyła się dopiero w 1947 roku na Uniwersytecie Ludowym
Zrobiła maturę w szkole wieczorowej, a następnie ukończyła farmację w Poznaniu
W 1957 roku wróciła do Olsztyna, gdzie pracowała do 70. roku życia jako aptekarka
Mieszka w Olsztynie
Urodziła się w 1930 roku w Unieszewie (Schönfelde) pod Olsztynem (Allenstein), gdzie spędziła dzieciństwo. Ojciec pracował na poczcie, matka zajmowała się domem. W Olsztynie Maria Anielski chodziła do żeńskiej szkoły średniej. Jej dwóch starszych braci służyło w Wehrmachcie, zginęli na froncie wschodnim. Tuż przed wejściem Armii Czerwonej rodzina postanowiła uciec, ale na wypełnionych uciekinierami ulicach nie było przejścia, więc wrócili do Unieszewa. Musieli opuścić dom, który należał do poczty i przeprowadzili się wiosną 1945 roku do mieszkania w Olsztynie. Maria Anielski pracowała jako pomoc domowa u polskiej rodziny. Polskiego nauczyła się dopiero w 1947 roku na Uniwersytecie Ludowym pod Morągiem (Mohrungen), gdzie ukończyła „kurs repolonizacyjny”, po czym podjęła pracę fizyczną. Dzięki pomocy Władysława Gębika, nauczyciela i literata, wieloletniego więźnia obozów Mauthausen-Gusen, zrobiła maturę w szkole wieczorowej, a następnie ukończyła farmację w Poznaniu. W 1957 roku wróciła do Olsztyna, gdzie pracowała do 70. roku życia jako aptekarka. W 1960 roku wyszła za mąż za Polaka, ma syna. Większość jej rodziny nie wyjechała do Niemiec i mieszka na Warmii. M. A. działa w gminie katolickiej mniejszości niemieckiej i kolportuje gazetę kościelną „Ermländer Briefe” (Listy Warmińskie). Mieszka w Olsztynie.
© Všechna práva vycházejí z práv projektu: German Minority in Czechoslovakia and Poland after 1945
Příbeh pamětníka v rámci projektu German Minority in Czechoslovakia and Poland after 1945 (Maciej Melon)